Otwarcie: 1.03.2019, 18:00
Wystawa czynna do 7.04.2019
Bruno Barbey, Robert Doisneau, Paul Fusco, Otto Griebel, Harald Hirsch, Renata Kaminska, Jean-Luc Moulène, Tanja Mouraud, Oskar Nerlinger, Ludwig Rauch, Jens Rötzsch, Andreas Rost, Ines Schaber, Gundula Schulze Eldowy, David Seymour, Sylvie Ungauer, Karl Völker
Kuratorka: Ulrike Kremeier
Wystawa „Protest“ poświęcona jest artystycznym refleksjom na temat ruchów protestacyjnych w XX wieku. Prezentowane grafiki, fotografie i instalacje nie odnoszą się bezpośrednio do podłoża i warunków, które powodowały istotne społeczne i polityczne protesty, lecz raczej mają na celu uchwycić ich obecność i związane z nimi konsekwencje w sferze publicznej, głownie w przestrzeni miejskiej.
Ważnym tematem wystawy są formy obecności krytyki. Na myśl nasuwają się istotne pytania odnośnie idei „narodowości“, która często stanowi argument uzasadniający protesty i działania protestujących. Bardziej niż o indywidualny wymiar chodzi o ogólnospołeczne i kolektywne znaczenie tego zjawiska. Każdy ruch protestacyjny legitymizuje się słowną lub wizualną argumentacją tematu, postawy czy światopoglądu dążąc do mobilizacji mas. Wyobrażenie „narodu“ (das Volk, le peuple, the people) ma na celu utworzenie homogenicznego ciała narodowego, a przez to poczucia wspólnotowości. Jednak idea przedstawionej tu zideologizowanej kolektywnej narracji jest zawsze częściowo wyimaginowana, a czasem nawet fikcyjna. Podczas gdy dawniej obrazy tradycyjnie wytwarzane i rozpowszechniane w mediach i sztuce były wykorzystywane do manipulacji, dziś przede wszystkim służą w celu dowodzenia znaczenia i słuszności sprawy za pomocą internetu.
Prace zebrane na wystawie odnoszą się do społeczno-politycznych protestów w latach 20. i 30. XX wieku we Francji i w Niemczech oraz podążają tropem zjawiska anonimizacji protestu. Przedstawiają manifestacje środowisk pracowniczych i studenckich, a także pokazują demonstracje, które doprowadziły do upadku NRD. Wiele z prezentowanych dzieł powstało równolegle do przedstawianych protestów, przez co mają także wartość dokumentacyjną - w swojej artystycznej formie są jednocześnie świadectwem społecznym i historyczno-artystycznym.
Współpraca: Brandenburgisches Landesmuseum für moderne Kunst
Wydarzenie jest częścią programu ogólnopolskiej inicjatywy Roku Antyfaszystowskiego. Więcej informacji: https://rokantyfaszystowski.org/
Bruno Barbey, Robert Doisneau, Paul Fusco, Otto Griebel, Harald Hirsch, Renata Kaminska, Jean-Luc Moulène, Tanja Mouraud, Oskar Nerlinger, Ludwig Rauch, Jens Rötzsch, Andreas Rost, Ines Schaber, Gundula Schulze Eldowy, David Seymour, Sylvie Ungauer, Karl Völker
Kuratorin: Ulrike Kremeier
Die Ausstellung „Protest!“ widmet sich künstlerischen Reflektionen der Sichtbarkeit unterschiedlicher Protestbewegungen des 20sten Jahrhunderts. Die Druckgrafiken, Fotografien und Installationen widmen sich nicht den Gründen und Bedingungen, die zu unterschiedlichen Formen des gesellschaftlich und politisch relevanten Protestes geführt haben. Vielmehr zielen die Kunstwerke darauf ab Präsenz und Konsequenzen von Protesten in öffentlichen Sphären, meist dem urbanen Raum, zu fassen.
Thema sind die Konditionen und Formen der Präsenz von Kritik. Hierbei stellen sich maßgeblich Fragen nach der Idee von „Volk“, die eine argumentative (Selbst-)Ermächtigung der Proteste und ebenso der Protestierenden bedeutet. Denn ungeachtet des konkreten Anlasses, Grundes und Ziels von öffentlich manifestierter Kritik steht die Überzeugung, dass einer kollektiven Relevanz. Aufgerufen und gleichermaßen adressiert wird hierzu weniger die individuelle Dimension als vielmehr die gesamtgesellschaftliche Ebene eines Themenkomplexes. Jede Protest(-bewegung) konstruiert ihre Legitimation über die verbale oder visuelle Beweisführung der besagten Bedeutung eines Themas, einer Haltung, einer Weltsicht etc. für die (vermeintlichen) Massen und ihrer Mobilisierung. Die Vorstellung von „Volk“ (das Volk, le peuple, the people...) zielt hierbei auf die Produktion eines homogenen Volkskörpers und dessen Wir-Gefühl ab. Das Konstrukt eines dergestalt ideologisierten, kollektiven Narrativs ist jedoch immer in Teile auch imaginär, beizeiten gar fiktiv. Während traditionellerweise in Medien, aber auch Kunstzusammenhängen hergestellte und verbreitete Bilder gezielt zur Emphaseproduktion oder zur Manipulation genutzt wurden, dient heute in erster Linie das Internet und seine Möglichkeiten zur Beweisführung für Bedeutsamkeit und Richtigkeit eines Anliegens.
Die in der Ausstellung „Protest!“ versammelten Kunstwerke zeichnen reale, gesellschafts-politische Proteste in den 1920erund 1930er Jahren in Frankreich sowie Deutschland nach und gehen dem Phänomen der Anonymisierung von Protest auf die Spur. Sie bilden Kundgebungen im Arbeiter- und Studierendenmilieu der 1960er Jahre ab und zeigen mit subjektivem Blick, die Demonstrationen, die zur Kollaps der DDR geführt haben.
Viele der gezeigten Arbeiten sind jeweils in der Zeit, die sie gleichermaßen dokumentieren entstanden. Somit sind sie in ihrer künstlerischen Form gleichzeitig auch historisches, kulturgeschichtliches Zeugnis.
Kooperation: Brandenburgisches Landesmuseum für moderne Kunst