Otwarcie: 17.01.2025, godz. 18:00

Wystawa czynna do 23.02.2025

Kurator: Bartosz Nowak

Wsparcie merytoryczne: Jakub Kosecki

Chcę, żeby wszyscy 
życzyli sobie dużo snu

Chcę, żeby wszyscy życzyli sobie dużo snu – ten ciepły wyraz opiekuńczości jest wstępem do zbioru narracji o zmęczonym ciele i duchu, nękanymi systemowymi torturami, mutującymi pod wpływem nawykowego testowania swej wytrzymałości, palonymi żarem swojej-nie-swojej ambicji i wiecznie uciekającego czasu. Rafał Żarski usłyszał te słowa idąc przez ulicę pewnego późnego wieczoru 2024 roku i tak postanowił zatytułować swoją solową wystawę, podsumowującą główne wątki jego praktyki artystycznej z lat 2019-2025.

Prokrastynacja, zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie – to hasła przewijające się w internetowych reklamach, które przelewają się przez przeglądarki osób potencjalnie doświadczających rzeczonych stanów. Zamknięcie w informacyjnym bąblu, złożonym z personalizowanych treści i rozwiązań, coraz lepiej imituje wrażenie rzeczywistego poznania i eksploracji otaczającego świata. 

Wyświetlacze, mobilne i stacjonarne, mnożą się przed oczami karnych użytkowników; z jednej strony siłujących się z neurochemiczną grawitacją, ściągającą w stronę opisywanej przez Marka Fishera w Realizmie Kapitalistycznym depresyjnej hedonii¹, a w konsekwencji depresji i anhedonii²; z drugiej strony starających się utrzymać koncentrację podczas nawigowania wśród mrowia wątpliwej jakości usług, treści i okazji.

Jednym z istotniejszych elementów kultury materialnej współczesnego społeczeństwa informacyjnego, powszechnym w wystroju wnętrz mieszkań, biur i pracowni, jest fotel biurowy. Mebel ten, wraz z jego podgatunkiem znanym jako fotel gamingowy, są współodpowiedzialne za rozmycie rozgraniczenia między rekreacją, a pracą. Choć oczywiście, w tym aspekcie smartfony biją krzesła komputerowe na głowę, to wspominam o tym pracowniczo-rekreacyjnym siedzisku ze względu na przestrzenne uwiązanie oraz uniformizację użytkowania, na które zwraca uwagę Żarski. Artysta w swojej praktyce przywołuje demona-fotel biurowy, Czuwającego, który, jak sam o nim pisze, jest późno kapitalistycznym demonem, symbolizującym współczesne wyczerpanie, wątpliwości niepokoje i lęki, które nawiedzają współczesne społeczeństwa neoliberalne.

Wątek fotela biurowego opętał twórczość Rafała Żarskiego. Czuwający emanuje w praktyce artysty rozmaitymi przedstawieniami demonicznych hybryd fragmentów ludzkiego ciała i części biurowego lub mieszkalnego wyposażenia. Służą one za totemy pośredniczące z pandemonium społeczeństwa informacyjnego. 

Żarski, tworząc przedstawienia demonów, egzorcyzmuje siły kontroli, drzemiące w małej i dużej codziennej infrastrukturze, standaryzowanym wyposażeniu, interfejsach, które podłączają nas do znaczeń i wartości, udziału w kapitale zakładowym cywilizacyjnej korporacji, dla której nasze ciała zsynchronizowane w użytkowaniu stanowią konstrukcyjny wzór, a dla nas podświadomie wpojoną choreografię. 

W świecie przedstawionym, którego zarys kreśli swoimi pracami Rafał Żarski, wygłodniałe demoniczne istoty jawiące się nam jako niezliczone możliwości, stojące przed nami otworem, projektują w naszych umysłach wojowniczy trans. Każą nam „podążać” i „zwiększać”. Stymulują, wysysając z nas energię. To złośliwe promieniowanie wywołuje hybrydyzację – pół-człowiek, pół-środek. Czy chcemy czy nie, w naszych dążeniach i procedurach reifikujemy się po kawałku, choćby na potrzebę chwili, uświadamiając sobie funkcjonalności czy to ciała, czy ducha. 

W swojej twórczości, artysta, oprócz nawiązywania do demonicznych przedstawień, posługuje się elementami wizualnymi zaczerpniętymi z estetyki graficznej używanej w edukacji, szkoleniu zawodowym, samorozwoju, instrukcjach obsługi, czy oznakowaniu publicznym. Na wystawie podejrzane graficzne schematy, zbudowane z uproszczonych ludzkich kształtów, piktogramów i symboli pomiaru, towarzyszą demonicznym obiektom. Grafiki, kontrastując z obiektami rzeźbiarskimi wektorową przejrzystością, nabierają charakteru pisma obrazkowego, na wzór tekstów okultystycznych i inskrypcji towarzyszącym wizerunkom demonów. Wszechobecne w pracach oczy: puste, wyżłobione w gąbce oparcia, przekrwione, zbudowane z wektorów, narysowane, animowane, podkreślają szczególną eksploatację tego narządu w ramach procesów „codziennych mutacji”.

Dystopijne wizje i narracje grozy, z których zbudowana jest wystawa, niosąc w sobie deprymujący ładunek emocjonalny, stanowią przy tym wyraz troski. Są przejawem refleksji na temat naszego codziennego życia w stechnicyzowanym środowisku, opanowanym przez strukturalne wpływy, kryjące się w cieniu naszego codziennego procedowania.

Jakub Kosecki

Rafał Żarski, artysta wizualny pracujący w obszarze wideo, dźwięku, rysunku, instalacji i działań performatywno – kuratorskich . W swojej praktyce artystycznej, problematyzuje wątki polityki pracy i czasu wolnego. W szczególności, interesują go tematy związane z wydajnością i wyczerpaniem w kontekście współczesnych technologii, polityki i systemów ekonomicznych. 
Absolwent Multimediów na Akademii Sztuki w Szczecinie (dyplom magisterski – 2016 r.) W latach 2016 – 2020, współprowadził (wspólnie z kuratorem Tomkiem Pawłowskim) eksperymentalne biuro podróży – Muzealne Biuro Wycieczkowe. Brał udział w programach rezydencyjnych w Galerii Arsenał (Białystok, 2017 r.) Brno House of Art (Brno, 2018), International Studio and Curatorial Practice (New York, 2020). Od roku 2018 związany z poznańskim DOMIE ( członek kolektywu ). Od roku 2022 asystent w Pracowni Filmu Eksperymentalnego na Akademii Sztuki w Szczecinie.
Ważniejsze wystawy indywidualne i grupowe: ETC: Selling Out – Lubljana, 2024, Ekologia Społeczna – Muzeum Narodowe w Szczecinie, 2023, Koalicja – DOMIE, Poznań, 2022, Para -figurations – Ground Floor Gallery, Pfizer Building, New York, 2022, Oko,ręka, krzesło – Galeria Łęctwo, Poznań, 2021, Constant rendering – The Brno House of Art, 2019, Kontrakt rysownika – Galeria Arsenał w Białymstoku, 2018, Time is over – Project Room, Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski w Warszawie, 2016; Young Poland – Afterimages of Reality, Ludwig Museum, Budapeszt, 2016.