Mija 20 od śmierci Andrzeja Gordona (1945-1992), najwybitniejszego malarza żyjącego i tworzącego w powojennym Gorzowie.

Miejski Ośrodek Sztuki i Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta zapraszają na otwarcie dwóch wystaw poświęconych twórczości artysty.

 

Andrzej Gordon urodził się 15 grudnia 1945 r. w Bydgoszczy. W latach 1959-1964 uczęszczał do tamtejszego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych. W 1964 r. rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od trzeciego roku do końca studiów otrzymywał stypendium artystyczne, fundowane przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.     

W 1970 r. ukończył studia, uzyskując dyplom z wyróżnieniem z malarstwa w pracowni prof. J. Studnickiego oraz specjalizację w zakresie grafiki w pracowni prof. A. Rudzińskiego. Po studiach Andrzej Gordon osiedlił się w Gorzowie Wlkp., gdzie żył i tworzył do śmierci 30 września 1992 r. Gordon w latach 70-tych i 80-tych był najaktywniejszym twórcą w środowisku gorzowskich plastyków. Oprócz malarstwa sztalugowego zajmował się grafiką, projektował exlibrisy, plakaty, programy teatralne i wykonywał ilustracje do wielu wydawnictw regionalnych. Swoje prace prezentował na 27 wystawach indywidualnych, uczestniczył też w wielu wystawach zbiorowych, m.in.: w latach 1972-1992 we wszystkich Salonach Jesiennych w Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze; Sztuka Książki Dziecięcej, Warszawa (1969); Złote Grono, Zielona Góra (1973, 1977); Festiwal Malarstwa Współczesnego, Szczecin (1975); XVII Salon International Paris-Sud (1976); Ogólnopolski Konkurs Malarstwa im. J. Spychalskiego, Poznań (1977); V Ogólnopolska Wystawa Młodych im. W. Cwenarskiego, Wrocław (1980); Biennale Sztuki Sakralnej, Gorzów Wlkp. (1984, 1986, 1990, 1992). Gordon był laureatem kilku ogólnopolskich konkursów plastycznych. W 1969 r. zdobył II nagrodę w konkursie Sztuka Książki Dziecięcej w Warszawie, w 1970 r. Nagrodę im. F. Bartoszka i H. Bobowskiego za najlepszy dyplom w warszawskiej ASP, a w 1976 r. wyróżnienie w konkursie Sport w sztuce w Katowicach. W latach 1972, 1977 i 1978 otrzymał medale za malarstwo i grafikę w Salonach Jesiennych w Zielonej Górze.

 

Andrzej Gordon pozostawił po sobie ponad 1000 obrazów olejnych, rysunków, pasteli i grafik, które znajdują się w zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą. Najbardziej reprezentatywny zestaw płócien artysty posiada Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Pokaźne kolekcje prac na papierze znajdują się w zielonogórskiej Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej oraz bibliotece Uniwersytetu Zielonogórskiego. W Gorzowie Wlkp. niewielkie zbiory posiadają Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, Miejski Ośrodek Sztuki, Urząd Miasta i kilka innych instytucji.

 

Z jakiejkolwiek perspektywy oglądać twórczość Andrzeja Gordona, jakkolwiek ją analizować, jednoznacznie można stwierdzić - jest on przede wszystkim malarzem aktu - postaci ludzkiej uwikłanej w sytuację erotyczną. I to stało się dla niego pretekstem do artystycznego zamanifestowania przeżyć, stanowiących wyraz najintymniejszego związku człowieka z otaczającą go rzeczywistością. Świat tych przeżyć wypełnia wizja mówiąca o tragizmie i radości ludzkiego istnienia. Przeplatają się dramatyczne wątki ekstazy i nienasycenia. Pragnieniu towarzyszy niespełnienie.

Misterium tego malarstwa rozgrywa się w przestrzeni skomplikowanej, wielowarstwowej, nie wyjaśniającej w jednej tylko płaszczyźnie zawarty w nim ładunek semantyczny i mentalny. Jedyne w swoim rodzaju połączenie sugestywności symbolicznych znaczeń z ekspresją formy malarskiej nadaje twórczości artysty jemu tylko właściwą, niepowtarzalną jakość.

 

Anna Ciosk, 1987

 

 

Gordon był nie tylko najaktywniejszą, ale i najbarwniejszą postacią środowiska. Jego legenda trwa w Gorzowie do dzisiaj. Uchodził za malarza aktów, chociaż wykonywał również martwe natury, pejzaże miejskie i ilustracje do utworów literackich. Był miłośnikiem kobiet, zakrapianych biesiad i doborowego towarzystwa, najczęściej związanego ze sztuką. Był artystą bardzo płodnym, może dlatego, że podczas pracy nie przeszkadzała mu obecność ludzi. Wydaje mi się, że dyskutujący wieczorami w jego pracowni koledzy działali na niego inspirująco. Artysta nie mógł usiedzieć bezczynnie. Zawieszał blejtram na specjalnie wbitych w ścianę gwoździach, ponieważ nie malował na sztalugach, rozrabiał farby na rogu blatu stojącego nieopodal biurka i nie przejmując się licznym niekiedy towarzystwem, oddawał się tworzeniu.

 

Andrzej Haegenbarth, 2004